Theo Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về độ tuổi nghỉ hưu, điều kiện hưởng lương hưu như sau:

“1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

1. a) Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;
2. b) Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;
3. c) Người lao động từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;
4. d) Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp…”

Kể từ ngày 01/01/2021, Bộ luật lao động mới sẽ có hiệu lực, theo đó, tại Điều 169 quy định về độ tuổi nghỉ hưu sẽ được sửa đổi như sau:

“Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ”

Tại Điều 219 Bộ luật lao động 2019 sửa đổi bổ sung một số điều của các luật có liên quan đến lao động, cụ thể sửa đổi, bổ sung Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về điều kiện hưởng lương hưu như sau:

“Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

1. a) Đủ tuổi theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động;
2. b) Đủ tuổi theo quy định tại khoản 3 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021;
3. c) Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;
4. d) Người bị nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao”

Với quy định trên, khi người lao động đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội thì sẽ được hưởng lương hưu nếu đủ tuổi nghỉ hưu. Trong trường hợp người lao động đã đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu, nếu vẫn tiếp tục làm việc theo hợp đồng lao động thì bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội 2014.

Trường hợp người lao động không muốn tiếp tục làm việc thì có thể xin thôi việc và chờ đủ tuổi để hưởng hưu trí theo Điều 61 Luật BHXH 2014 quy định về bảo lưu thời gian đóng BHXH. Theo đó, người lao động đã đóng BHXH đủ 20 năm trở lên thì có quyền nghỉ việc và bảo lưu thời gian đã đóng BHXH đến khi đủ tuổi nghỉ hưu để hưởng lương hưu.

Đối với trường hợp này, nếu người lao động chỉ muốn đóng BHYT (không đóng BHXH, BHTN) trong thời gian chưa đủ tuổi để nhận lương hưu thì:

Căn cứ tại khoản 5 Điều 12 Luật bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung năm 2014 về đối tượng tham gia bảo hiểm y tế quy định “Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình gồm những người thuộc hộ gia đình, trừ đối tượng quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.”

Theo đó, khi người lao động nghỉ việc và có nhu cầu mua bảo hiểm y tế, có thể đăng ký tham gia BHYT theo hộ gia đình. Tuy nhiên, khi đăng ký, tất cả những thành viên trong hộ gia đình của người này mà chưa có thẻ bảo hiểm y tế sẽ phải cùng tham gia.